Pjesa X Prokuroria

Neni 148 ^[1]

1. Prokuroria ushtron ndjekjen penale, si dhe përfaqëson akuzën në gjyq në emër të shtetit. Prokuroria kryen edhe detyra të tjera të caktuara me ligj.
2. Prokuroria është organ i pavarur që garanton mbarëvajtjen, kontrollin e veprimeve të saj dhe respekton pavarësinë e brendshme të prokurorëve për hetimin dhe ndjekjen penale, sipas ligjit.
3. Prokuroria është organizuar dhe funksionon pranë sistemit gjyqësor.
4. Prokuroria e Posaçme dhe Njësia e Posaçme Hetimore për ndjekjen penale dhe hetimin e veprave penale të korrupsionit, krimit të organizuar dhe çështjeve penale sipas nenit 135, paragrafi 2, të Kushtetutës janë të pavarura nga Prokurori i Përgjithshëm. Njësia e Posaçme Hetimore është në varësi të Prokurorisë së Posaçme.

Neni 148/a ^[2] 

1. Prokurori i Përgjithshëm zgjidhet me tre të pestat e anëtarëve të Kuvendit, mes tre kandidatëve të propozuar nga Këshilli i Lartë i Prokurorisë, për një mandat 7-vjeçar dhe pa të drejtë riemërimi.
2. Këshilli i Lartë i Prokurorisë, bazuar në një thirrje publike dhe procedurë transparente, përzgjedh dhe rendit tre kandidatët më të kualifikuar dhe ia përcjell Kuvendit, sipas ligjit.
3. Prokurori i Përgjithshëm zgjidhet nga radhët e juristëve të spikatur, me jo më pak se 15 vjet përvojë pune, me integritet të lartë moral dhe profesional, që kanë përfunduar Shkollën e Magjistraturës ose kanë një gradë shkencore në drejtësi. Kandidati nuk duhet të ketë mbajtur funksione politike në administratën publike, ose pozicione drejtuese në parti politike gjatë 10 vjetëve të fundit përpara kandidimit.
4. Nëse Kuvendi nuk zgjedh Prokurorin e Përgjithshëm brenda 30 ditëve nga paraqitja e propozimeve, kandidati i renditur i pari nga Këshilli i Lartë i Prokurorisë shpallet i emëruar.
5. Pas përfundimit të mandatit dhe me kërkesë të tij, Prokurori i Përgjithshëm emërohet në detyrën e mëparshme ose gjyqtar në gjykatën e apelit.

Neni 148/b ^[3]

Prokurori i Përgjithshëm ushtron këto kompetenca:

a) përfaqëson akuzën në Gjykatën e Lartë dhe çështjet në Gjykatën Kushtetuese, me përjashtim të rastit kur përfaqësimi bëhet nga Prokuroria e Posaçme;
b) nxjerr udhëzime të përgjithshme me shkrim për prokurorët, me përjashtim të prokurorëve të Prokurorisë së Posaçme;
c) siguron mbarëvajtjen e punës në administratën e prokurorisë, me përjashtim të administratës së Prokurorisë së Posaçme. Krijimi dhe mbarëvajtja e strukturave të teknologjisë së informacionit në prokurori rregullohet me vendim të Këshillit të Ministrave;
ç) propozon dhe administron buxhetin e prokurorisë, me përjashtim të buxhetit të Prokurorisë së Posaçme;
d) raporton në Kuvend për gjendjen e kriminalitetit;
dh) ushtron kompetenca të tjera të përcaktuara në ligj.

Neni 148/c ^[4] 

1. Mandati i Prokurorit të Përgjithshëm mbaron kur:

a) mbush moshën e pensionit;
b) përfundon mandatin 7-vjeçar;
c) jep dorëheqjen;
ç) shkarkohet sipas nenit 149/c të Kushtetutës;
d) vërtetohen kushtet e pazgjedhshmërisë dhe të papajtueshmërisë në ushtrimin  e funksionit;
dh) vërtetohet fakti i pamundësisë për të ushtruar detyrën.

2. Mbarimi i mandatit deklarohet me vendim të Këshillit të Lartë të Prokurorisë.

Neni 148/ç ^[5]

1. Prokurorë mund të jenë shtetasit shqiptarë, që emërohen nga Këshilli i Lartë i Prokurorisë pas përfundimit të Shkollës së Magjistraturës dhe pas kryerjes së procesit të verifikimit paraprak të pasurisë dhe të figurës së tyre, sipas ligjit.
2. Kriteret e tjera për përzgjedhjen dhe emërimin e prokurorëve parashikohen me ligj.

Neni 148/d ^[6]

1. Prokurori mban përgjegjësi disiplinore, sipas ligjit.
2. Prokurori shkarkohet nga Këshilli i Lartë i Prokurorisë kur:

a) kryen shkelje të rënda profesionale ose etike që diskreditojnë pozitën dhe figurën e prokurorit gjatë ushtrimit të detyrës;
b) është dënuar me vendim gjyqësor të formës së prerë për kryerjen e një krimi.

3. Kundër vendimit të shkarkimit bëhet ankim në Gjykatën Kushtetuese.
4. Prokurori pezullohet nga detyra me vendim të Këshillit të Lartë të Prokurorisë kur:

a) ndaj tij caktohet masa e sigurimit personal “arrest në burg” ose “arrest në shtëpi” për kryerjen e një vepre penale;
b) ai merr cilësinë e të pandehurit për një krim të rëndë të kryer me dashje;
c) fillon procedimi disiplinor, sipas ligjit.

Neni 148/dh ^[7]

1. Prokuroria e Posaçme ushtron ndjekjen penale dhe përfaqëson akuzën para gjykatave të posaçme të parashikuara në nenin 135, pika 2, të Kushtetutës, si dhe para Gjykatës së Lartë.
2. Prokuroria e Posaçme përbëhet nga të paktën 10 prokurorë, të cilët emërohen nga Këshilli i Lartë i Prokurorisë për 9 vjet, pa të drejtë riemërimi. Ligji  vendos kritere të tjera për përzgjedhjen si dhe për procedurën transparente dhe publike të emërimit.
3. Drejtuesi i Prokurorisë së Posaçme zgjidhet nga radhët e prokurorëve të kësaj prokurorie me shumicën e anëtarëve të Këshillit të Lartë të Prokurorisë, për 3 vjet, pa të drejtë rizgjedhjeje, sipas ligjit.
4. Prokurori i Prokurorisë së Posaçme shkarkohet për kryerjen e një krimi ose për kryerjen e një shkeljeje të rëndë disiplinore me dy të tretat e anëtarëve të Këshillit të Lartë të Prokurorisë.
5. Kandidati për prokuror, oficer i hetimit, personel administrativ i Prokurorisë së Posaçme, Njësisë së Posaçme Hetimore, si dhe familjarët e afërm të tij, para emërimit, i nënshtrohen verifikimit të pasurisë dhe të figurës, japin pëlqimin për kontrollin periodik të llogarive të tyre bankare dhe të telekomunikimeve personale, sipas ligjit.

Neni 149 ^[8]

1. Këshilli i Lartë i Prokurorisë garanton pavarësinë, llogaridhënien, disiplinën, statusin dhe karrierën e prokurorëve të Republikës së Shqipërisë.
2. Këshilli i Lartë i Prokurorisë përbëhet nga 11 anëtarë, gjashtë prej të cilëve zgjidhen nga prokurorët e të gjitha niveleve të prokurorisë dhe pesë anëtarë zgjidhen nga Kuvendi, nga radhët e juristëve joprokurorë.
3. Anëtarët prokurorë përzgjidhen nga radhët e prokurorëve me integritet të lartë moral dhe profesional, sipas një procedure transparente dhe publike që siguron një përfaqësim të drejtë të të gjitha niveleve të prokurorisë. Anëtarët joprokurorë përzgjidhen nga radhët e juristëve të spikatur me jo më pak se 15 vjet përvojë pune në profesion, me integritet të lartë moral dhe profesional. Ata nuk  duhet  të  kenë  mbajtur  funksione  politike  në  administratën  publike  ose pozicione  drejtuese  në  parti  politike  gjatë  10  vjetëve  të  fundit  përpara  kandidimit. Kritere të  tjera  dhe  procedura  për përzgjedhjen  e  kandidatëve  rregullohen  me  ligj.
4.  Dy  anëtarë  joprokurorë  zgjidhen  nga  radhët  e  avokatëve,  dy  anëtarë nga  trupa  e  pedagogëve  të  fakulteteve  të  drejtësisë  dhe  të  Shkollës  së Magjistraturës,  si  dhe  një  anëtar  nga  shoqëria  civile.  Sekretari  i  Përgjithshëm  i Kuvendit,  bazuar  në  një  procedurë  transparente  dhe  publike,  shpall  vendet vakante,  sipas ligjit.
5.  Sekretari  i  Përgjithshëm  i  Kuvendit,  jo  më  vonë  se  10  ditë  nga  paraqitja e  kandidaturave,  verifikon  nëse  kandidatët  plotësojnë  kushtet  e  parashikuara  nga Kushtetuta  dhe  ligji,  si  dhe  vlerëson  kriteret  profesionale  e  morale  për  anëtarin  e Këshillit  të  Lartë  të  Prokurorisë  dhe  përgatit  listën.  Në  rast  se  kandidatët  nuk  i plotësojnë  kushtet  dhe  kriteret  për  t’u  zgjedhur,  Sekretari  i  Përgjithshëm  i Kuvendit nuk i përfshin  emrat  e  tyre në  listë.
6.  Sekretari  i  Përgjithshëm  i  Kuvendit  pas  përfundimit  të  verifikimeve,  i dërgon  menjëherë  listën  e  kandidatëve  që  plotësojnë  kriteret  formale nënkomisionit,  sipas  paragrafit  7  të  këtij neni.
7.  Komisioni  i  përhershëm  përgjegjës  për  çështjet  ligjore  në  Kuvend  krijon një  nënkomision  për  vlerësimin  e  mëtejshëm  dhe  përzgjedhjen  e  kandidatëve  jo më  vonë  se  3  ditë  nga  paraqitja  e  listës.  Nënkomisioni  përbëhet  nga  5  deputetë, prej  të  cilëve  3  caktohen  nga  shumica  dhe  2  nga  pakica  parlamentare. Nënkomisioni,  me  të  paktën  katër  vota,  mund  të  përfshijë  në  listën  e  kandidatëve edhe  ata  që  janë  përjashtuar  nga  Sekretari  i  Përgjithshëm  i  Kuvendit  për mospërmbushje  të  kritereve  formale.  Nënkomisioni  përzgjedh  kandidatët  me mbështetjen  e  të  paktën  4  anëtarëve.  Nëse  nuk  arrihet  shumica  e  kërkuar, kandidatët  përzgjidhen  me  short.
8.  Emrat  e  kandidatëve  të  përzgjedhur  nga  nënkomisioni  përmblidhen  në një  listë  dhe  i  dërgohen  Kryetarit  të  Kuvendit.  Brenda  10  ditëve,  Kuvendi  miraton listën  e  kandidatëve  me  2/3  e  të  gjithë  anëtarëve.  Nëse  lista  rrëzohet,  procedura përsëritet  në  nënkomision  sipas  pikës  7  të  këtij  neni,  por  jo  më  shumë  se  dy herë.  Në  rast  se  pas  zhvillimit  për  herë  të  tretë  të  procedurës  Kuvendi  nuk miraton  listën  e  paraqitur,  kandidatët  e  kësaj  liste  konsiderohen  të  zgjedhur. Procedura e  detajuar rregullohet  me  ligj.
9.  Kryetari  i  Këshillit  të  Lartë  të  Prokurorisë  zgjidhet  në  mbledhjen  e  parë të  Këshillit  nga  radhët  e  anëtarëve  joprokurorë,  sipas  ligjit.
10.  Anëtarët  e  Këshillit  të  Lartë  të  Prokurorisë  e  ushtrojnë  detyrën  me kohë  të  plotë  për  një  periudhë  prej  pesë  vjetësh,  pa  të  drejtë  rizgjedhjeje  të njëpasnjëshme.  Në  përfundim  të  mandatit,  anëtarët  prokurorë  kthehen  në  vendet e  mëparshme  të  punës.  Mandati  i  prokurorit  të  posaçëm  pezullohet  gjatë  kohës që  ushtron  funksionin  si  anëtar  i  Këshillit  të  Lartë  të  Prokurorisë.  Anëtarët joprokurorë  që  përpara  emërimit  punonin  me  kohë  të  plotë  në  sektorin  publik, rikthehen  në  vendet  e  mëparshme  të  punës  ose  në  pamundësi,  në  detyra  të barasvlershme  me  to.

Neni 149/a ^[9]

1. Këshilli i Lartë i Prokurorisë ushtron këto përgjegjësi:

a) emëron, vlerëson, ngre në detyrë dhe transferon prokurorët e të gjitha niveleve;
b) vendos për masat disiplinore ndaj prokurorëve të të gjitha niveleve;
c) i propozon Kuvendit kandidatët për Prokuror të Përgjithshëm, sipas ligjit;
ç) miraton rregullat për etikën e prokurorëve dhe mbikëqyr respektimin e tyre;
d) propozon dhe administron buxhetin e tij;
dh) informon publikun dhe Kuvendin mbi gjendjen e prokurorisë;
e) ushtron funksione të tjera të caktuara me ligj.

2. Ligji mund të parashikojë krijimin e komisioneve vendimmarrëse pranë Këshillit të Lartë të Prokurorisë.

Neni 149/b ^[10]

1. Mandati i anëtarit të Këshillit të Lartë të Prokurorisë mbaron kur:

a) mbush moshën e pensionit;
b) përfundon mandatin 5-vjeçar;
c) jep dorëheqjen;
ç) shkarkohet sipas nenit 149/c të Kushtetutës;
d) vërtetohen kushtet e pazgjedhshmërisë dhe të papajtueshmërisë në ushtrimin  e funksionit;
dh) vërtetohet fakti i pamundësisë për të ushtruar detyrën.

2. Mbarimi i mandatit deklarohet me vendim të Këshillit të Lartë të Prokurorisë.
3. Kur vendi i anëtarit mbetet vakant, organi që ka emëruar anëtarin paraardhës, sipas nenit 149, emëron një anëtar të ri, i cili qëndron në detyrë deri në përfundimin e mandatit të anëtarit të larguar.
4. Anëtari i Këshillit të Lartë të Prokurorisë qëndron në detyrë deri në emërimin e pasardhësit, përveç rasteve të parashikuara në nënparagrafët “c”, “ç”, “d” dhe “dh”, të paragrafit 1, të këtij neni.

Neni 149/c ^[11]

1. Prokurori i Përgjithshëm dhe anëtari i Këshillit të Lartë të Prokurorisë mban përgjegjësi disiplinore, sipas ligjit.
2. Prokurori i Përgjithshëm dhe anëtari i Këshillit të Lartë të Prokurorisë shkarkohen nga Gjykata Kushtetuese kur:

a) kryen shkelje të rënda profesionale ose etike;
b) është dënuar me vendim gjyqësor të formës së prerë për kryerjen e një krimi.

3. Prokurori i Përgjithshëm dhe anëtari i Këshillit të Lartë të Prokurorisë pezullohet nga detyra me vendim të Gjykatës Kushtetuese kur:

a) ndaj tij caktohet masa e sigurimit personal “arrest në burg” ose “arrest në shtëpi” për kryerjen e një vepre penale;
b) ai merr cilësinë e të pandehurit për një krim të rëndë të kryer me dashje;
c) fillon procedimi disiplinor, sipas ligjit.

Neni 149/ç ^[12]

Qenia Prokuror i Përgjithshëm, prokuror ose anëtar i Këshillit të Lartë të Prokurorisë nuk pajtohet me asnjë veprimtari tjetër shtetërore ose politike, si dhe me veprimtari profesionale që ushtrohet kundrejt pagesës, me përjashtim të aktivitetit mësimdhënës, akademik ose shkencor.

Neni 149/d ^[13]

1. Këshilli i Emërimeve në Drejtësi kryen verifikimin e kushteve ligjore dhe vlerësimin e kritereve profesionale e morale të kandidatëve për Inspektor të Lartë të Drejtësisë, si dhe të kandidatëve për anëtarë të Gjykatës Kushtetuese. Këshilli i Emërimeve në Drejtësi shqyrton dhe rendit kandidatët sipas meritës profesionale. Renditja e kandidatëve nuk është e detyrueshme, me përjashtim të rastit kur nuk arrihet të emërohet kandidati.
2. Këshilli i Emërimeve në Drejtësi mblidhet sa herë është e nevojshme.
3. Këshilli i Emërimeve në Drejtësi përbëhet nga 9 anëtarë të përzgjedhur me short, nga radhët e gjyqtarëve dhe prokurorëve, ndaj të cilëve nuk është dhënë masë disiplinore. Ata ushtrojnë detyrën me mandat njëvjeçar, që fillon në datën një janar të çdo viti kalendarik. Presidenti i Republikës përzgjedh me short, midis datave 1 dhe 5 dhjetor të çdo viti kalendarik, dy gjyqtarë nga Gjykata Kushtetuese, një gjyqtar nga Gjykata e Lartë, një prokuror nga Prokuroria e Përgjithshme, dy gjyqtarë dhe dy prokurorë nga gjykatat e apelit, si dhe një gjyqtar nga gjykatat administrative. Nëse Presidenti i Republikës nuk arrin të zgjedhë anëtarët deri në datën 5 dhjetor, Kryetari i Kuvendit i zgjedh ata me short brenda datës 10 dhjetor të atij viti kalendarik. Avokati i Popullit merr pjesë si vëzhgues në procedurën e hedhjes së shortit si dhe në mbledhjet dhe veprimtarinë e Këshillit të Emërimeve në Drejtësi.

4. Kryetar i Këshillit të Emërimeve në Drejtësi është anëtari i Gjykatës së Lartë.  Gjykata  e  Lartë  krijon  kushtet  e  punës  për  ushtrimin  e  veprimtarisë  së Këshillit  të  Emërimeve  në  Drejtësi.

5.  Kritere  të  tjera  për  shkallën  e  kualifikimit  të  kandidatëve  që  marrin  pjesë në  short  parashikohen  me  ligj.  Organizimi  dhe  funksionimi  i  Këshillit  të Emërimeve  në  Drejtësi rregullohet  me  ligj.

^[1] Shtuar me ligjin nr. 76/2016, datë 22.7.2016
^[2] Shtuar me ligjin nr. 76/2016, datë 22.7.2016
^[3] Shtuar me ligjin nr. 76/2016, datë 22.7.2016 
^[4] Shtuar me ligjin nr. 76/2016, datë 22.7.2016
^[5] Shtuar me ligjin nr. 76/2016, datë 22.7.2016
^[6] Shtuar me ligjin nr. 76/2016, datë 22.7.2016
^[7] Shtuar me ligjin nr. 76/2016, datë 22.7.2016
^[8] Ndryshuar me ligjin nr. 76/2016, datë 22.7.2016
^[9] Shtuar me ligjin nr. 76/2016, datë 22.7.2016
^[10] Shtuar me ligjin nr. 76/2016, datë 22.7.2016
^[11] Shtuar me ligjin nr. 76/2016, datë 22.7.2016
^[12] Shtuar me ligjin nr. 76/2016, datë 22.7.2016
^[13] Shtuar me ligjin nr. 76/2016, datë 22.7.2016